برادران کارامازوف

کتاب برادران کارامازوف (The Brothers Karamazov) ماجرای پدر متمول، بدسرشت و بی‌بندوباری است که دو بار ازدواج کرده است و از ازدواج اولش، یک پسر به نام دیمیتری و از ازدواج دومش، دو پسر به نام‌های ایوان و آلکسی دارد. پسر دیگری که اسمردیاکوف نام دارد نیز گمان می‌رود که فرزند نامشروع این پدر هوس‌ران باشد. هر چهار پسر از پدرشان نفرت دارند.

فئودور داستایوفسکی (Fyodor Dostoyevsky) در این رمان فلسفی افرادی را به تصویر می‌کشد که هر یک خصوصیاتی ویژه دارند: دیمیتری فردی تندخو و عصبی است و بیش از دیگران با پدر درگیری دارد. ایوان پسری آرام و روشنفکری شکاک است. آلکسی فردی باایمان و مهربان است. و اسمردیاکوف مبتلا به بیماری صرع و مردی هوس‌ران است. این چهار نفر که هر یک شخصیت متفاوتی دارند همگی برای کشتن پدرشان انگیزه‌هایی مخصوص‌به‌خود دارند.

رمان برادران کارامازوف، با این خط داستانی، مفاهیم عمیقی را درباره‌ی وجود خدا و قدرت اختیار و انتخاب انسان مطرح می‌کند. درواقع، درون‌مایه‌ی این رمان درخشان این پرسش است که آیا خدایی وجود دارد؟ اگر خدایی وجود نداشته باشد، آیا ما مجاز به انجام هر کاری هستیم یا همچنان کارهایی برای ما مجاز هستند و کارهایی غیرمجاز؟ امر مجاز و امر ممنوع را چه کسی تعیین می‌کند؟ چه کسی می‌تواند داوری کند که چیزی درست است و چه چیزی نادرست؟ در خلال بندهای این کتاب است که خواننده عمیقاً به فکر فرو می‌رود و پاسخ مورد نظر خود را از زبان یکی از این شخصیت‌ها می‌شنود، شخصیت‌هایی که هر یک نماد نحله‌ای فکری هستند و در طول این رمان، عقایدشان را در معرض داوری می‌گذارند و از خود و باورهایشان دفاع می‌کنند.

بسیاری از متفکران بزرگ تاریخ مانند آلبرت اینشتین، زیگموند فروید و مارتین هایدگر این کتاب را تحسین کرده‌اند. فروید رمان برادران کارامازوف را به‌خاطر محتوای آن که به نظریات او درباره‌ی «عقده‌ی ادیپ» و رابطه‌ی پسر با پدر مربوط است شایسته‌ی بررسی می‌داند و در این زمینه مقاله‌ای نیز نوشته است. همچنین فرانتس کافکا این کتاب را الهام‌بخش خود می‌داند و آن را بسیار ستوده است.